آشنایی با انواع سیم بکسل­های جرثقیل

سیم بکسل یا همان طناب فولادی، جزو مهم­ترین ابزارآلات در زمینه ادوات کِشنده، لیفتینگ و اتصالات است. این ابزار متشکل از تعدادی استرند و مفتول می­باشد که با نظمی خاص، به دور یک مغزی پیچیده شده­اند. سیم بکسل­ها دارای انواع مختلف اند و هدف اصلی استفاده از آن­ها، نگهداری، کنترل و مهار حرکت اشیاست. البته استفاده از سیم بکسل تنها به منظور ایجاد اتصالات عظیم در صنایع گوناگون نیست، بلکه از آن­ها در اتصالات ظریف و کوچک نیز استفاده می­شود. به دلیل اهمیت استفاده از این ابزار در صنایع مختلف، آشنایی با انواع سیم بکسل­های جرثقیل برای دارندگان جرثقیل­ها بسیار مهم است.

تاریخچه

پیش از اختراع سیم بکسل، از انواع طناب­های ضخیم و همچنین زنجیرها برای بالابردن، کشیدن و حمل اشیا در صنایع استفاده می شد. طبیعتا چنین ابزارهایی مقاومت و استحکام کافی را برای کاربردهای صنعتی ندارند و به همین دلیل نیز به سرعت دچار پارگی می­شدند. سرانجام درسال 1834 میلادی، مردی به نام یولیوس آلبرت که در شهر کلاستال آلمان مهندس معدن بود، اولین سیم بکسل فولادی دنیا را ساخت. این نوع از سیم بکسل­ها دارای سه رشته با چهار سیم بود. سپس با پیشرفت علم و صنعت، استفاده از سیم بکسل­ها در سراسر جهان گسترش یافت. جان روبلینگ در سال 1841 میلادی در آمریکا شروع به ساخت طناب فولادی نمود و حاصل تلاش­های او توانست به عنوان مقدماتی برای ساخت پل­های معلق به کار رود.

وینچ برقی

امروزه انواع سیم بکسل، در صنایعی همچون جرثقیل، معدن، کشتی­رانی، سدسازی، بنادر و پتروشیمی، برق، حمل ­و­ نقل، آسانسور، راه­سازی و ساخت پل معلق، حفاری و غیره کاربرد دارد. سیم بکسل دارای سه جزء اصلی است که عبارتند از:

مفتول: سیم فلزی که جنس آن می تواند از آهن، فولاد، برنز، استیل و غیره باشد.
استرند: از پیچیدن چندین مفتول به یکدیگر و به دور مغزی، استرند تشکیل می­شود.
مغزی: به عنوان هسته سیم بکسل به شمار می­رود و از جنس فولاد و یا کنف است. وظیفه نگهداری رشته مفتول­ها در هنگام وارد شدن فشار بر سیم بکسل، برعهده مغزی است. (طبیعی است که مغزی از جنس فولاد دارای استحکام بیشتر و انعطاف کمتر می­باشد.)

سیم بکسل­ها بر اساس معیارهای مختلف، به دسته­های مختلفی تقسیم می­شوند. برخی از این دسته بندی­ها عبارتند از:

برحسب جنس مفتول

مفتول مورد استفاده در تولید سیم بکسل بر سه نوع است:

جرثقیل دستی

مفتول فولادی بدون روکش: این نوع مفتول روکش ندارد و برای استفاده در محیط­هایی با آب و هوای خشک و میزان رطوبت کم (برای جلوگیری از زنگ­زدگی) مناسب است.
مفتول فولادی استیل: این نوع مفتول، دارای روکش می­باشد. بنابراین مقاومت آن دربرابر زنگ­زدگی و دمای بالا بیشتر است.
مفتول فولادی گالوانیزه: این نوع مفتول نیز دارای روکش بوده و برای استفاده در محیط­های مرطوب که احتمال زنگ­زدگی فلزات بیشتر است، کاربرد دارد.

برحسب جنس مغزی

جنس مغزی مورد استفاده در سیم بکسل، بر عملکرد و کارایی آن تاثیر دارد. مغزی سیم بکسل از جنس کنف و یا فولاد ساخته می­شود و هر یک از آن­ها کاربردهای متفاوتی دارند. مغزی کنفی دارای انعطاف بیشتری است و بهتر است برای مواردی همچون جرثقیل­ها که در آن به مقاومت و استحکام بالایی نیاز است، از سیم بکسل با مغزی فولادی استفاده کرد.

برحسب ساختار و بافت

بافت سیم بکسل بر چهار نوع است و هریک خصوصیات ویژه خود را دارند. در ادامه این چهار نوع ساختار بافت را بررسی می­کنیم:

بافت فیلر: در ساختار سیم بکسل­هایی که بافت آن­ها از نوع فیلر می­باشد، از مفتول­هایی با قطر یکسان استفاده شده است. به علاوه، فضای هالی میان این مفتول­ها نیز با مفتول­های نازک­تری پوشش داده شده است. مفتول­های نازک­تر میانی، موجب افزایش انعطاف سیم بکسل می­گردد.
بافت سیل: در ساختار سیم بکسل­هایی با بافت سیل، یک مفتول اصلی در مرکز قرار گرفته و سایر مفتول­ها اطراف آن را احاطه ­می­کنند. همچنین مفتول­های خارجی دارای قطر بیشتری نسبت به مفتول­های داخلی اند و این امر موجب بالارفتن مقاومت سیم بکسل دربرابر سایش می­گردد.

پولیفت زنجیری
بافت استاندارد: در ساختار سیم بکسل­ استاندارد، تمامی مفتول­ها دارای قطر یکسان و هم­اندازه هستند و همین امر، انعطاف­پذیری و کاربرد بالای این نوع سیم بکسل را موجب شده است.
بافت وارینگتون: ساختار بافت در سیم بکسل وارینگتون به گونه­ای است که در سطح خارجی سیم، مفتول­های کلفت و نازک به­صورت یک­درمیان درکنارهم قرار دارند. نحوه قرارگیری مفتول­ها در این نوع سیم، انعطاف­پذیری بیشتری را نسبت به بافت سیل به ارمغان می­آورد.